Watertoren 154 en 155 - IJmuiden.

 

De laatste twee torens van die dag staan in IJmuiden en die zagen we al van verre. Deze watertoren is ontworpen door Rijkswaterstaat en gebouwd in 1915. De toren staat aan de Dokweg in het havengebied (IJmuiden-West) en voorzag de haven en de vissers van voldoende water.

De 24,50 m hoge watertoren heeft een achthoekige open onderbouw, bestaande uit een constructie van acht gewapend betonnen pijlers rondom een centrale buizenkoker, waarop een uitkragende reservoir-ommanteling met cirkelvormige doorsnede en een plat dak. In de onderbouw worden de acht pijlers op vier hoogtes horizontaal met elkaar verbonden door koppelbalken van gewapend beton. Het cilindervormige hoogreservoir is voorzien van een vlakke bodem en uitgevoerd in gewapend beton, heeft een diameter van 11,25 m en een inhoud van 600 kubieke meter.

Deze watertoren uit 1914-1915 is van algemeen belang wegens architectuurhistorische, cultuurhistorische en en typologische waarde als vroeg en gaaf voorbeeld van een watertoren uitgevoerd in gewapend betonskeletbouw waarbij de constructie in het zicht gelaten is. De toren is Rijksmonument.

In de jaren negentig is de toren buiten gebruik gesteld. Er is ooit een begin gemaakt met verbouwen en restaureren, maar hij staat er nu maar mistroostig bij terwijl het, in mijn beleving, een mooi gebouw is waar best wat van is te maken. Moest meteen denken aan DEZE watertoren, het kan dus !

Maar goed, wij fietsten verder naar de tweede toren in IJmuiden, ook wel bekend als de watertoren van Velsen (gemeente). De toren staat in IJmuiden-Noord en werd gebouwd in 1915, heeft een hoogte van 42,60 meter en een wateropslagcapaciteit van 550 m³ las ik Hier. 

Aan de toren hangt een klok, zie je niet vaak, maar het komt wel eens voor. Het drinkwaterpompstation, met watertoren, filtergebouw en pompgebouw, stond als geheel ingeschreven in het rijksmonumentenregister. In 2004 bleek het complex, dat onderhevig was aan brandstichting en vandalisme, een achterstallig onderhoud te hebben ter grootte van een miljoen euro.

In februari 2009 begon men met de sloop van een deel van de gebouwen, hierbij werd in totaal 55 ton constructie ijzer en 3000 ton betonpuin van het terrein verwijderd. Er kwam toen plaats voor het bouwen van elf woningen. De watertoren werd niet gesloopt (gelukkig voor ons).

Vind het een statige toren, strak maar ook een mooie uitbouw. Je kunt er lekker van alle kanten bij en dat is wel eens anders. 

Wederom een mooie fietstocht die manlief had uitgezet, 4 watertorens maar liefst, op een te fietsen route van 78,26 km. Heemstede, Overveen en deze twee in IJmuiden. Ik blijf me er nog steeds over verbazen dat er zoveel, zo dicht bij elkaar staan (23-8)

Watertoren 153 - Overveen.

 

Nou oké, hadden foto's van de watertoren in Zandvoort en waren toe aan koffie, maar niks hoor langs de boulevard was alles gesloten. Raar hoor, zou dat ook komen door het Formule-1 spektakel, was iedereen voorbereidingen daarvoor aan het treffen, bizar. Een tentje zagen we, maar dat stond ons niet aan, verder dus. We dronken pas wat bij het Duincafé bij bezoekerscentrum De Kennemerduinen. Echt een leuke plek en een fatsoenlijk toilet ook nog. Nog een pluspunt, vlakbij de watertoren zouden we zijn, knooppunt 19, alleen wij zagen hem niet. Wat rondgelopen, even gevraagd aan een meisje dat daar in het Duincafé werkt, maar die reageerde met "een watertoren, wat is dat'' ?  Het duincafé heeft adres Zeeweg en de watertoren ook, maar we zaten aan de verkeerde kant van de provinciale weg en die snijd denk ik de Zeeweg doormidden. Maar goed, opeens zag ik de toren, nou ja een stukje dan, hoog tussen de bomen en helemaal omheind.

De watertoren in Overveen, gemeente Bloemendaal, is gebouwd in 1897-1898 en is eigendom van PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland. Door zijn kantelen heeft de toren een kasteelachtig uiterlijk. 

De toren is een ontwerp van architect Jan Schotel, heeft een hoogte van 30,95 meter en  een opslagcapaciteit van 1200 m³. We moesten echt ons best doen om hier en daar een glimp op te vangen. De toren is bij uitzondering toegankelijk voor publiek, dus ik denk dat we maar terug moeten gaan bij open monumenten dag. 

(23-8)

Watertoren 152 - Zandvoort.

 

Na de watertoren van Heemstede (23-8), fietsten we door naar die van Zandvoort. Onderweg, al kilometers van tevoren, stonden er borden met aanwijzingen waar fietsers, auto's, bevoorrading en zoal, heen moesten rijden om te parkeren voor het Formule-1 spektakel wat in dat weekend plaats zou vinden. Het was heel druk in het centrum, dus eerst even naar de watertoren en daarna maar wat gaan drinken langs de boulevard. Bij de watertoren was het ook een drukte van belang, er werd flink verbouwd. Prachtig uitzicht wanneer je daar boven een appartement hebt, maar niet weggelegd voor de 'gewone' man als ik de prijzen hoor.

Op dit bord staat te lezen: Dit gebouw, dat de op 17 september 1943 in de Tweede Wereldoorlog door de Duitse bezetter opgeblazen watertoren vervangt, kwam tot stand in de jaren 1949-1952 onder het bestuur van Mr. H.M. van Fenema, burgemeester. Verder staan er de namen onder van de gemeenteraad.

De watertoren is ontworpen door architect J. Zietsma, heeft een hoogte van 48 meter en heeft of had twee waterreservoirs van 425 en 525 m³.

Gemeente Zandvoort droeg het eigendom van de watertoren na de oorlog over aan  het Waterleidingbedrijf Zuid-Kennemerland. In 1997 fuseert het met het Provinciaal Waterleidingbedrijf Noord-Holland (PWN). Sindsdien is de actieve rol van de watertoren in de drinkwatervoorziening gestopt. In 1999 kreeg de toren de status van gemeentelijk monument. Vanaf 2006 is de toren eigendom van een consortium bedrijven Watertoren Zandvoort CV. Bij de verkoop is in een raadsbesluit vastgelegd dat de toren niet gesloopt mag worden. Het belangrijkste bewijs van de oorspronkelijke functie, het in gietijzer uitgevoerde waterleidingsysteem en de pompinstallatie, is nog geheel intact.

Er stond een groot hek omheen, maar C, mocht toch even op de bouwplaats om wat foto's te nemen, alhoewel er niet erg veel te zien was. Een dichtgespijkerde voordeur en een gevel met kapotte ramen en op de onderste foto, rechts achter het muurtje was het opletten geblazen, want daar gaapte een diep gat. Maar goed, we hadden toch wat, nu nog maar een keer terug om te kijken wat men ervan heeft gemaakt. 

Fleurig.

 

Deze week kwamen we door heel veel dorpen, waar de mensen pompoenen aan huis verkochten.

Vind het er altijd wel gezellig uitzien, al die tentjes of kisten langs de kant van de weg.

Heel fleurig.

En soms ook niet, maar daarom niet minder mooi. Ik kan het dan ook nooit laten om er wat van mee naar huis te nemen voor op de tuintafel. 

HERFST.

 

Gisteren, we fietsten we  een ronde die we wel vaker doen en toch zagen we iets wat er eerder niet was. Tja, dat is logisch in de natuur. Op deze boomstam die er al lang ligt, groeiden nu, ja hoe noem je dat, paddenstoelen, zwammen, schimmels of is het allemaal hetzelfde. De naam van deze weet ik niet, maar er zijn vast wel kenners onder de blog lezers.

Wat ik wel weet, is dat vandaag de herfst  begon, alhoewel dat al jaren ook niet echt meer zo is. De meteorologische herfst begint al op 1 september. en de astronomische herfst (21 september), eigenlijk de de 'officiële vastgestelde datum' valt ieder jaar op een andere dag, omdat een zonnejaar net iets langer duurt dan 365 dagen. Dit jaar is dat 23 september om 08:50 u. Makkelijk allemaal hè en volgens mij heb ik daar al eens eerder over geblogd, zou zomaar kunnen. Desalniettemin hou ik me aan 21 september, lekker ouderwets, zoals we het vroeger op school hebben geleerd.

Watertoren 151 - Heemstede.

 

Er was weer een fietstocht gepland (23-8) want het weer was nog steeds heerlijk. Heemstede was in 1909 een overeenkomst aangegaan met de gemeente Amsterdam voor levering van duinwater uit het Amsterdamse duinwaterleidingcomplex aan de Leidsevaart. Jhr. A. Holmberg de Beckfelt te Amsterdam werd belast met het ontwerp en het toezicht op de uitvoering, onder hoofdleiding van J. van Hasselt (oud-directeur van Publieke Werken in Amsterdam). Holmberg ontwierp ook de  watertoren van Alkmaar. De uitvoering van het werk werd onderhands gegund aan de Hollandsche Maatschappij tot het maken van werken in gewapend beton te 's-Gravenhage, die al een dergelijk werk voor de Leidsche Duinwater-Maatschappij had uitgevoerd.

Tegen de zuidwestzijde van de toren is, waarschijnlijk omstreeks 1915, een pompgebouw toegevoegd, dat tegenwoordig niet meer als zodanig fungeert. De toren vormt nog steeds een onderdeel van een waterleidingsysteem. Het reservoir staat rechtstreeks in verbinding met het waterleidingnet en zorgt voor een constante druk op de leidingen. Het water in het reservoir dient als buffervoorraad.

De watertoren werd gebouwd in 1910-1911 en is gelegen aan de Nijverheidsweg nabij de ten noorden gelegen haven van Heemstede.

De toren heeft een hoogte van 41,35 meter en heeft één waterreservoir van 460 m³.

Deze watertoren is een belangrijk 'landmark' van Heemstede. Het pompgebouw is van functie veranderd. Het is van 1964 tot november 1978 gebruikt als openbaar badhuis en sinds 2017 het onderkomen van Historische Vereniging Heemstede Bennebroek (HVHB), hier wordt het archief beheerd en er zijn tentoonstellingen en activiteiten als koffie met HeerlijkHeden. 

HeerlijkHeden is een tijdschrift dat viermaal per jaar verschijnt. De naam verwijst naar de heerlijkheden Heemstede en Bennebroek, die in de voorbije eeuwen onder het gezag van een ambachtsheer stonden. De H, twee keer als hoofdletter geschreven, geeft aan dat het ook 'heden' nog 'heerlijk' is in deze plaats te wonen.

Licht en vrolijk.

 

Regelmatig fietsen we langs de Maas en daar gaan we natuurlijk  ook weleens over. Altijd namen we het het pont van Mook naar Cuijk, maar sinds enkele jaren is er een fietsbrug gekomen en wat voor een, echt een fijne brug, dus nu gaan we altijd over de brug. Nou ja niet altijd, want toen ik laats deze fietstocht maakte met onze buurvrouw van vroeger en ze mij vertelde dat ze van pontjes altijd een vakantie gevoel kreeg, plande ik de route natuurlijk wel over het pont. 

Aan de overkant van de Maas kwamen we, na even fietsen,  altijd door een smerig tunneltje, het spoortunneltje bij Katwijk,  maar nu al een hele niet meer. Het is een plezier om er  doorheen te fietsen, wat een verschil met voorheen. Een en al vrolijkheid.

De betonnen wanden zijn eerst intensief gereinigd en ontdaan van alg en mossporen. Het beton was klaar om beschilderd te worden door kunstenaar Henri Elbers. Voordat de dieren erop kwamen was er alleen de achtergrond te zien, grote blauwe, gele en groene kleurige banen. Blauw voor de Maas, groen voor het gras en de beplanting en geel voor de zon. Aan een kant zag je de zon opkomen en aan de andere kant weer in de rivier zakken. 

Wij vonden het een hele verbetering, niet wetend dat het toen nog niet klaar was. De kunstenaar is aan de slag gegaan met een aantal kunststoffen, kleurrijke vogels. Deze werden aan de tunnelwanden vastgepind.

Op deze foto kun  je het een beetje zien. Als je er langs fietst zie je dat niet en wij waren er al talloze keren doorheen gekomen en dan zei ik steeds, moet er toch eens een foto van maken. Toen ik er deze zomer langs kwam met een vriendin zijn we gestopt en ja hoor, zij zag het.

De kinderen van de plaatselijke basisschool hebben alle mooie bloemen ontworpen, die de kunstenaar Henri Elbers weer uitwerkte tot vrolijke versiersels.

 

Spitskoolsalade ( RvdM ).

 

Elisabeth had een plan. Bijna elke dag moet er wat te eten op tafel komen en nu wou ze daar graag een blogitem van maken. Elke 2e vrijdag van de maand, te beginnen in september  een recept delen, heel leuk, maar ik weet niet waar ik met mijn gedachten was, maar ik had niet in de gaten dat het afgelopen vrijdag al zover was. Ben dus wat aan de late kant, maar hier dan toch nog mijn bijdrage. Je kunt deze salade bij de lunch gebruiken, als onderdeel bij een BBQ, maar ook zoals wij vandaag deden met gebakken aardappels en gemarineerde kipstukjes uit de oven erbij. Het recept uit een Blue Band groentekookboekje van 1988 is oorspronkelijk met witte kool, maar mijn broer en schoonzus kwamen bij ons lunchen en brachten groenten mee uit eigen tuin, waaronder twee spitskooltjes. Dus vandaar.

Was 75 g rozijnen en laat ze in een beetje warm water wellen. Verwijder van 750 g spitskool de lelijke buitenste bladeren. Snijd de kool in de lengte in vieren, verwijder zoveel mogelijk van de witte stronk en snijd de kool in heel dunne reepjes (ik deed het in de keukenmachine). Doe deze in een vergiet en giet er ruim kokend water over. Spoel ze na met koud water en laat de kool goed uitlekken (ik deed ze in de slacentrifuge). 

Maak intussen een dressing door 1 dl yoghurt of Bulgaarse yoghurt, 1 theelepel honing, 1 dl mayonaise en 1 eetlepel citroensap door elkaar te kloppen. Laat de gewelde rozijnen goed uitlekken en dep ze droog. Meng de rozijnen samen met een mespunt zout, een snufje peper en twee theelepels kummel, karwij of komijn door de dressing. Schep de dressing ca. een ½ uur voor het serveren door de kool en zet tot gebruik in de koelkast.

Ik gebruikte voor ons tweeën 500 gr kool en 100 gr rozijnen.

Smakelijk eten.

Watertoren 150 - Roelofarendsveen (Kaag en Braassem)

 

7 Watertorens zouden we deze dag "befietsen", maar het werden er 8. We moesten met een pond over een water, wij stonden er om 18,15u, maar helaas einde vaartijd was 18.00u. Onze route moest omgelegd en zo kwamen we onverwacht nog langs deze. 

De watertoren van Roelofarendsveen is gebouwd in 1932 en is ontworpen door Hendrik Sangster. De toren heeft een hoogte van 31,5 meter en één waterreservoir (betonnen vlakbodem) van 150 m³. In 1955 bleek de onderhoudstoestand van de toren zeer slecht. De wapening van de betonnen draagconstructie was op veel plaatsen doorgeroest en het cement van de muren liet los. Om de toren vochtafstotend te maken werd op de buitenkant een cementpap met granietkorrels gespoten, maar het werd er niet fraaier op. De toren is opgesierd met een metershoge tulp aan alle vier de kanten, nou ja die kun je niet missen ! Op de begane grond is een bloemen en plantenzaak en er werd een appartement in gebouwd.

De laatste watertoren dus van deze dag, een dag waarop we 98,78 km aflazen op onze kilometerteller. Een superzonnige en drukke vermoeiende dag, maar wel lekker moe, heerlijk was het ! 

Dit jaar staat de tulp al 30 jaar op de toren. Hier nog een stukje dat ik tegenkwam over de watertoren.

(21-8)

 

Watertoren 149 - Bennebroek (Vogelenzang).

 

Tja, niet alle watertorens worden goed onderhouden, deze zeker niet. De toren is gebouwd in 1927 bij de  aanleg van de psychiatrische inrichting Vogelenzang, naar ontwerp van  architect A.T.KRAAN (senior) en heeft een waterreservoir van 70 m³. Deze watertoren werd opgetrokken rond een indrukwekkende staalconstructie en in fraai metselwerk uitgevoerd. Door de  solide bouw is zelden onderhoud aan de toren nodig geweest.

Voor de waterwinning pompte het ziekenhuis oorspronkelijk water op uit bronnen in het duingebied. Het water werd eerst gezuiverd en opgeslagen in drinkwaterkelders en in het voorraadvat boven in de toren. Daarna kon het water door naar alle gebruikers op het terrein. Later kwam er een rechtstreekse aansluiting op het leidingnet van de Provinciale Waterleidingmaatschappij Noord-Holland (PWN). De waterkelders werden overdag gevuld vanuit de aansluiting op het waterleidingnet. De waterdruk was groot genoeg om 's-nachts het hoogreservoir in de toren te vullen. Tijdens piekuren hoefde Vogelenzang door de aanwezigheid van 70 kubieke meter buffervoorraad geen beroep te doen op het leidingnet van PWN. Het ziekenhuis werd daarvoor beloond met een voordelig tarief. Strengere kwaliteitsregels, onder andere om besmetting met de legionellabacterie te voorkomen en de afslanking van de instelling maakten een apart hoogtereservoir overbodig. Nu komt al het water natuurlijk van de waterleidingmaatschappij. De toren op zich ziet er op het eerste gezicht nog redelijk uit, maar er omheen is het een zooitje. Jammer ! 

Wij verlaten het terrein en fietsen naar de achtste en laatste watertoren van die dag.

(bron Historische Vereniging Heemstede-Bennebroek)

Watertoren 148 - Hillegom.

Vreemd model watertoren zal je misschien denken en dat is ook zo. Dit soort reuze bloembollen zagen we heel veel, we waren dan ook in de bollenstreek. Bij de eerste die ik zag, bij een verffabriek  dacht ik nog, ach aardig, bij de volgende, och daar ook zo'n bol. Nou als ik er nog een zie stap ik af, want het begon langzaam door te dringen dat toch iets moest betekenen. En jawel hoor, het is haha een fietsroute. Van bol naar bol zal ik maar zeggen. De vlinderbol is van kunstenaar ANITA VAN DIEMEN en de andere is van DORINE PUTMAN.  

En zo kwamen we bij deze bol en bij ons doel, de watertoren. Helaas was de poort gesloten en konden we niet zien wie de kunstenaar van deze bol is. Hij ligt daar in de prachtige tuin die aangelegd is bij de toren, dat kom je niet vaak tegen.

Deze watertoren is ontworpen door architect A.D. Heederik en werd gebouwd in 1925, heeft een hoogte van 45,25 meter en één waterreservoir van 660 m³. Toentertijd was de lokale pers onder de indruk. 

In de Leidse Courant van 11 mei 1925 schreef men : De betonwatertoren nabij de steenfabriek, 45 m. hoog is, is gereed. Men is bezig de stellingen af te breken. Als men weet dat van ééne rondte 3 zolderschuiten hout af komen, heeft men een flauw denkbeeld van de omvang van dit gevaarte. De bovenste helft is thans zichtbaar: het geheel is een massaal werk.

En dat is het nog steeds, alleen met een andere functie. Het is nu een inspirerende plek die voor iedereen toegankelijk is met het doel, mensen, bedrijven en start-ups inspiratie en energie te geven om ontwikkeling tot bloei te laten komen. Ik wens ze succes, want dan blijft deze mooie toren ook goed bewaard.

Watertoren 147 - Sassenheim.

 

Deze watertoren is in de wijde omtrek te zien. De toren staat op een fabrieksterrein. Voor zover wij het konden bekijken staat hij daar gewoon te staan en vond ik er ook weinig  informatie over.  Deze toren  is gebouwd in 1925, heeft een hoogte van 35 meter en een waterreservoir van 275 m³. De toren is van beton, evenzo het reservoir en de architecten zijn, A.W.C. Dwars, A.D. Heederik en B.A. Verhey (Bredasche Beton Mij. v/h H. Vriens). De bouwstijl is Functionalistisch. Functie, drinkwatervoorziening, maar het werd me niet duidelijk of dat was of nog steeds is.