dinsdag 29 november 2022

Watertoren - 114. Steenwijkerwold.

 

De laatste watertoren van de vier waar we deze dag langs fietsten. De watertoren in Steenwijkerwold, ook wel watertoren van Tuk (klopt eigenlijk beter, want daar staat de toren), is gebouwd in 1931 als eerste bouwwerk van de N.V. Waterleidingmaatschappij "Noord Overijssel" naar een ontwerp van ingenieurs van de NV v/h Butzers Beton en Waterbouw. De 35,2 meter hoge toren met Art Deco-motieven heeft een rechte schacht en een gebroken, met geglazuurde pannen gedekt tentdak op rechtstandige onderste dakschilden met in de hoeken verspringende onderrand. De toren heeft in tweeën gedeelde afgesnoten hoeken met een over de gehele lengte van de torenschacht doorlopende, uitgemetselde vertikale vertanding. Op 6 augustus 1931 is de eerste steen gelegd voor de bouw van deze watertoren, die is voorzien van een betonnen vlakbodemreservoir met een capaciteit van 208 m³. Momenteel is de watertoren in gebruik. De toren is erkend als rijksmonument. Uit dat monumentenregister haalde ik de informatie.

Terug in het vakantiehuisje werden we getrakteerd op vers geperst sinaasappelsap en er werden die avond pannenkoeken gebakken.
We lieten het ons allemaal goed smaken, wij na een hele dag fietsen en de kinderen en kleinkinderen na een middag intensief bezig te zijn geweest in een klimbos.



zondag 27 november 2022

Watertoren - 113. Steenwijk.

 

Na Nijeveen kwamen we in Steenwijk, de volgende watertoren. Hè, watertoren, lijkt meer op een kerktoren, toch ? Nou dat is het ook, de kerktoren van de Sint Clemenskerk, waar men in 1907 een waterreservoir van 145 m³ heeft geplaatst, fungeerde als watertoren. Best een slim idee ! De kerktoren, gebouwd in de 15e eeuw, heeft een hoogte van 85 meter en is het oudste bouwwerk van Steenwijk.


Het ijzeren hangbodemreservoir werd aangebracht ten behoeve van het door J.Schotel ontworpen waterleidingnet. 

Mogelijk heeft Schotel dit reservoir ook ontworpen, maar dit valt niet met zekerheid te zeggen.

In de periode 1974-1981 is de kerk grondig gerestaureerd.

Men denkt dat het reservoir toen is verwijderd, omdat in die periode de watertorens in onbruik raakte, maar dat hoeft natuurlijk niet, de meeste watertorens zijn niet meer in gebruik en toch zit het reservoir er meestal nog wel in.
Enfin er is weinig over bekent, maar het staat nog wel steeds op de lijst met watertoren.

Het was wel raar om naar deze kerk/watertoren te gaanstaan kijken en je afvragen, zit het reservoir er nu wel of niet in. Nou ja, wel of niet, het is in elk geval een mooie kerk. De vier kleine torentjes op de hoeken zijn schattig, maar vooral de hoge spits maakt de toren helemaal af. Dit lied/gedicht over de toren vond ik en daarvan hier de tekst in het dialect, maar daar hou ik wel van.

Steenwieker toorn,
De mist van de Kaampe,
In de ochtendgloorn,
De sun as 'n laampe,
Op de Steenwieker toorn,
'k Eb overal ezeten,
'k Eb zoveul ereisd,
Och, ie mossen ies weten,
Waor 'k al bier eb eheisd.
'k Kan overal an maarken,
Da'k ier bin geboorn,
Want dan mis ik
De grote kaarke
En de Steenwieker toorn.

De Onnegiesstraote,
De Maarkt, 't Diep,
A'k gien Steenwieks meer praote.
Krieg ik seins de griep.
Gien plaese op eerde
Kan mi'j meer bekoorn,
Want ik kenne de weerde
Van de Steenwieker toorn,

Geschreven door Aart Keizer.
De tekst is ook aangebracht in de gootlijn op de markt.
Op facebook staat ook nog een filmpje, waar het lied wordt gezongen door wijlen troubadour Gerard Buisman.  Bron; het WWW en een bordje op de kerk.







 

donderdag 24 november 2022

Daarbij die molen.

 

Onderweg naar de volgende watertoren zagen we weer eens een Social-sofa. Dat was al een hele tijd  geleden, dus even stoppen. De bank staat naast molen Sterrenberg in Nijeveen, maar dat is wel duidelijk. Inwoners van het dorp hebben gezamenlijk de bank beplakt. Negentig "plakkers" hadden zich aangemeld en enkelen volgden daarvoor nog een workshop om het plakken goed onder de knie te krijgen.

Met z'n allen zorgden zij ervoor dat er een prachtig mozaïek van kleine steentjes ontstaat dat bestaat uit het logo van Nijeveen en de molen. Er zitten ongeveer 2000 plakuren in dit ontwerp van Rinette Bron-Wagenaar, de winnares van de in Nijeveen uitgeschreven ontwerpwedstrijd. De bank stond tijden het beplakken in een "glazen huis" bij de molen en men had gezorgd voor een koffiezetapparaat en een waterkoker, diverse mensen kregen een sleutel, zodat vriendengroepen die even tijd hadden, er terecht konden. Men maakte er een heel sociaal gebeuren van in het dorp en dat is nu net de bedoeling. Social-sofa's moeten de leefbaarheid van buurten en wijken in Nederland en de sociale verbondenheid onder de mensen vergroten. Nou, het lijkt me dat het in Nijeveen wel goed zit.




dinsdag 22 november 2022

Watertoren - 112. Meppel.

 

Door allerlei onvoorziene dingetjes, zoals een bruggetje over een sloot dat er niet meer was en waardoor we flink moesten omrijden en daarna het fietspontje bij Jona, dat er gelukkig nog net wel was (de laatste week) waren we pas om half twaalf in Sint Jansklooster, waar we  koffie hadden willen drinken, maar helaas was er weinig gelegenheid en toen we wat hadden gevonden lazen we dat het pas om vier uur 's-middags open zou gaan. Verder dan maar en hopen dat we onderweg wat zouden tegenkomen. Nou dat werd Meppel. Eerst de toren maar fotograferen, we waren nu toch al laat.

Deze toren is gebouwd in 1883 en is ontworpen door architect H.P.N. Halbertsma, heeft een hoogte van 39,60 meter en een waterreservoir van 230 m³. In 1955 is de toren gerenoveerd . De toren is daarna nog een paar keer verkocht, maar de plannen die men ermee had gingen steeds niet door en net las ik dat hij permanent gesloten is. Toen wij er waren stond er ook al een bordje met verboden toegang bij. Jammer, want het is best een mooie toren.

Eindelijk konden we naar de koffie en hebben meteen geluncht, want het was al half twee. Maar eerlijk is eerlijk, we hadden een geweldige plek gevonden en HIER at ik, lekker buiten op het terras de lekkerste Franse omelet (veg) met brie/paddenstoelen/bosui en crème fraîche, die ik ooit heb gegeten. Wanneer we ooit weer in Meppel komen, nou dan weet ik het wel........!



zondag 20 november 2022

Schaatsers.

 

Toen we richting de watertoren in Sint-Jansklooster reden, fietsten we door dit tunneltje. Mooi tunneltje dacht ik, even van de fiets om een paar foto's te nemen. Wat leuk zei ik, om in deze geboorteplaats van Evert van Benthem een tunneltje zo te beschilderen.

Wie schetst mijn verbazing, toen ik bij thuiskomst naar  informatie  zocht voor de watertoren, er dit bij te lezen was. 

EXTRA INFORMATIE.
Zet je auto op de parkeerplaats van Bezoekerscentrum De Wieden en wandel in een kwartiertje naar de toren. 

Je loopt langs het kunstwerk - en door het fietstunneltje dat beschilderd is - ter ere van schaatser Evert van Benthem. Hij woonde in Sint Jansklooster en won meerdere keren de Elfstedentocht.

Het kunstwerk waar men het over heeft, is gemaakt door Albert Weijs, die ook  - samen met zijn dochter Mirte - dit tunneltje beschilderde.
Het kunstwerk DE SCHAATSER hebben we niet gezien (stom hè) te veel gefocust op het tunneltje denk ik, maar lang leven het WWW.




donderdag 17 november 2022

Watertoren - 111. Sint Jansklooster.

 

Iedereen had een paar spellen meegenomen en zodoende hebben we gisteravond, na een hele lange tijd, weer eens Triviant gespeeld. Ik kan niet precies uitleggen waarom, maar we hebben ontzettend gelachen, vooral door de uitspraak van sommige ouderwetse  woorden door onze kleinkinderen.

Wij hadden onze fietsen meegenomen, want manlief had thuis al gezien dat er enkele watertorens in de buurt van Paasloo staan, dus had hij een fietsroute uitgezet. 

Dit is de watertoren in Sint Jansklooster en deze toren kun je beklimmen. Een spectaculaire trap brengt je naar een hoogte van 45 meter en daar geven vier vensters een uitzicht van 360 graden op Nationaal Park Weerribben-Wieden. Je begint met een dichte trap naar de eerste verdieping. Hier sta je in een 24 meter hoge ruimte met een spektakel van oude en nieuwe trappen. Op 28 meter hoogte loopt een stalen wenteltrap dwars door de bodem van het holle waterreservoir. Hier krijg je als bezoeker een idee van de enorme watermassa die vroeger voor waterdruk in de hele regio zorgde. Jammer genoeg waren we er niet op de juiste dag en was de toren gesloten.

De watertoren is gebouwd in 1931-1932 door Waterleiding Maatschappij Overijssel (W.M.O), heeft een hoogte van 45,7 meter en een waterreservoir van 400 m³. Het bouwwerk is van gewapend beton en bekleed met baksteen. Dit is kenmerkend voor het sobere bouwen in de jaren dertig van de vorige eeuw. De architect is helaas onbekend. Je kunt wel uit de stijl opmaken dat de ontwerper zich heeft laten inspireren door collega's van de Amsterdamse school. Van een saaie watertoren is echter geen sprake; de toren toont zijn expressie met zijn opvallende in-en uitspringende hoeken.

(bron, natuurmonumenten)

zondag 13 november 2022

Herfstwandeling.

 

Dag twee is rustig begonnen, de kleinkinderen vonden dat het vakantie was en dus wilde ze graag uitslapen. Nou dat kan en ze zagen het ook niet zitten om mee te gaan wandelen. Nou dat kan ook, ze gingen liever zwemmen, wat lezen en schermpje kijken. Ze hebben de leeftijd dat ze het samen wel regelen en zo gingen zij hun plan uitvoeren en wij met dochter en schoonzoon onze plannen. We gingen wandelen in het WATERLOOPBOS in Marknesse. Dat stond al jaren op mijn verlanglijstje (dochter had dat goed onthouden) en aangezien we in de buurt lagen....perfect !

Het Waterloopbos is een voormalig terrein voor waterloopkundig onderzoek in de Noordoostpolder, provincie Flevoland. Het was proefterrein van het Waterloopkundig Laboratorium De Voorst, een nevenvestiging van het Waterloopkundig Laboratorium in Delft. Het gebied wordt gekenmerkt door restanten en ruïnes van bouwsels van het laboratorium. Nadat het zijn functie als plek voor grootschalige proef opstellingen van waterkeringen en dammen verloor ontwikkelde er zich een moerasbos. Het terrein, dat deel uitmaakt van het ca. 1000 hectare grote Voorsterbos, is sinds 2002 eigendom van de Vereniging Natuurmonumenten en vanaf 2016 opgenomen in het register van rijksmonumenten.

Wat een heerlijke wandeling was het, het weer was dan ook schitterend en er was van alles te zien. Je moet er natuurlijk wel van houden en er zullen best mensen zijn die niet gecharmeerd zijn van al dat beton en roestige overblijfselen op het terrein.

Deze betonnen constructies waren het eerste wat we zagen en het heet DELTAWERK // Het is een transformatie van de Deltagoot, een voormalig testmodel voor de Deltawerken. In de link lees je er meer over.

Mooi dat je het niet alleen vanaf de kant kon bewonderen, maar je kon er ook dwars doorheen lopen om alles goed te bekijken. Een geweldig mooie transformatie en we vroegen ons af wat de mensen die hier vroeger al de proeven deden, hier van vinden.

Begin jaren '70 bestond het ambitieuze plan om op de Maasvlakte een enorme energiecentrale te bouwen, bestaande uit vijf units. De vraag voor het Waterloopkundig Laboratorium was: "Hoe moet de koelwatervijver eruit zien ?" Hier het schaalmodel waar de ingenieurs het eerste onderzoek hebben uitgevoerd.

Dit is een onderdeel van  de vele onderzoeken die werden uitgevoerd. De werveling van het koelwater kon de bodembekleding van de vijver aantasten, dus werd de stabiliteit van de bodembekleding onderzocht. Door het aantal weggespoelde steentjes uit de gekleurde stroken te tellen, bepaalden de ingenieurs of de bodembedekking stabiel genoeg was. Soms werden de onderzoeksopdrachten ingehaald door de tijd. Het onderzoek voor de koelwatervijver was klaar. Door veranderende inzichten en de oliecrisis van 1973 is op de Maasvlakte uiteindelijk slechts één van de vijf units gebouwd. De koelwatervijver is wel gerealiseerd, maar kleiner.

Golfbak. 
In de Golfbak onderzochten wetenschappers de invloed van stroming en golfkrachten op de pijlerwanden van de Stormvloedkering Oosterschelde. Ook is de stabiliteit van een blokkendam zoals voor de Brouwersdam hier getest. De Golfbak is bijzonder door de grote waterdiepte en de mogelijkheid om golven en stroming met elkaar te combineren. 

Geen idee hoe alles precies in zijn werk ging, maar gelukkig wisten de ingenieurs het wel. Nederland wordt niet voor niets over de hele wereld geroemd om de strijd tegen het water. Wat ik wel weet is dat het leuk fotograferen is daar en een prachtige omgeving om te wandelen.













maandag 7 november 2022

Paasloo.

 

Een hele tijd geleden kregen we, als cadeau, een weekend of midweek weg met het gezin van onze dochter. Het werd een midweek in de herfstvakantie en wat troffen we het met het weer. Ze hadden een huisje gehuurd in Paasloo, nou daar hadden we nog nooit van gehoord, maar je kent natuurlijk niet elke plaats in Nederland. We konden pas om vier uur in het huisje, maar profiteerden toch van heel de dag. Dochter stelde voor om onderweg er naartoe te stoppen in Hattem om daar naar het Anton Pieck Museum te gaan. 
ANTON PIECK, wie kent hem niet, was een Nederlandse kunstschilder, tekenaar, etser en graficus, vooral bekend geworden om zijn romantische tekeningen met levendige taferelen uit een geïdealiseerd nostalgisch verleden en om zijn sprookjesbos in de Efteling. Erg populair waren vroeger de geboortekaartjes en nu nog steeds de kerstkaarten (elk jaar zitten er nog wel enkele tussen de kerstpost) en ook de kalenders worden nog steeds uitgebracht.
Het werk hierboven maakte hij op elfjarige leeftijd en won hiermee de eerste prijs van een huisvlijtwedstrijd. De prijs bestond uit vijf tubes verf en een fixeerspuit.

Anton Pieck was de helft van een tweeling en ze schilderden alle twee niet onverdienstelijk. HENRI PIECK zijn geschiedenis zat ik net te lezen en iets zei me dat er laatst op een blog ook over de broers was geschreven en er zou ook een boek zijn, maar bij wie ? HIER DUS, ha gevonden, bij Bettie, dankjewel ! Leuk om nog eens te lezen.

Terug weer naar Anton. Na zijn overlijden, in 1987, werd het museum de trotse eigenaar van onder andere de werkhoek van Anton Pieck en zijn etspers.  Fijn plekje om te werken en gewerkt heeft hij. "Ik heb een grote voorliefde voor het detail en daarom kost alles wat ik maak veel tijd" zoals hij zelf zei en dat is goed te zien. Pieck besteedt vaak wel twee maanden aan het maken van een kalenderplaat.

De etspers  vond ik héél indrukwekkend. Een loeizwaar gevaarte waar hij jarenlang  zijn etsen, gravures en droge naalden afdrukten. Een droge naald is een diepdruktechniek uit de prentkunst. HIER wat informatie.

Er hing een foto bij, waar je hem, samen met zijn vrouw, bezig ziet met het afdrukken. De pers heeft in zijn werkkamer gestaan op de eerste verdieping en het was een hels karwij om hem boven te krijgen. Ik las ergens dat hij iets zei, in de trant van, je hebt geen idee hoe de pers zijn best deed om naar beneden te gaan.

Er stond een gigantische rij boeken waaraan Anton Pieck  heeft meegewerkt. Hij illustreerde voor het eerst in 1921, ter gelegenheid van de tiende druk de roman Pallieter van de bevriende Vlaamse auteur Felix Timmermans. Daarna werd hij voor vele illustraties gevraagd o.a Camera Obscura van Hildebrand, sprookjes van Hans Christian Andersen en van de gebroeders Grimm, Sil de Strandjutter van Cor Bruijn en Nils Holgersson. Pieck is dertien jaar bezig geweest illustraties te maken voor een zestiendelige uitgave van de vertellingen van Duizend -en-een-nacht.

Het sprookje van Hans en Grietje wordt alom bekend door de publicatie in het sprookjesboek van de gebroeders Grimm in de 19e eeuw. Anton Pieck voorziet de eerste Nederlandse uitgave in 1940 van illustraties, waaronder ook een van Hans en Grietje.
Peter Reijnders, cineast en creatief ontwerper van de Efteling, belt in 1951 Anton Pieck op met de vraag of hij mee wil werken aan de vormgeving van "een driedimensionaal sprookjesbos met veel beweging" voor Natuurpark De Efteling.
Op 31 mei 1952 opent het Sprookjesbos met 10 sprookjes. Vanwege het grote succes volgt al snel uitbreiding. Het sprookje van Hans en Grietje ontwerpt Pieck in 1955.
Van alles hierover is hier in het museum te zien. Wij vonden het bezoek echt de moeite waard en het stadje Hattem ook aangenaam om even rond te lopen. Heerlijk hebben we er geluncht en nu op naar Paasloo.
(informatie haalde ik in het museum, van google en diverse foldertjes)