zaterdag 24 september 2022

Watertoren - 107. Paleis Soestdijk.

Kijk iedereen daar nu eens gezellig zitten op het gazon voor de watertoren. Toen we deze dag plande, hadden we niet in de gaten dat het open monumentendag was. Was wel gezellig hoor, want in de paleistuin was van alles georganiseerd. Maar wij kwamen speciaal voor de watertoren.

Deze watertoren van Paleis Soestdijk is een voormalige combinatie van watertoren en windmolen uit 1680. De aandrijving van de windmolen, die boven op het dak stond, werd bij te weinig wind verzorgd door een rosmolen in de toren. Een rosmolen is een molen waarbij de aandrijvingskracht wordt geleverd door een paard (ros) of een ezel. Het paard liep binnen in het gebouw rondjes om de machinerie heen. Tevens werd er in de molen graan gemalen. In 1882 werd de rosmolen vervangen door een stoommachine. In het gebouw zijn nog resten van de rosmolen aanwezig. Door een gat in de vloer (met glasplaat en ijzeren mat erop) kon je een foto maken, maar die is zo donker uitgevallen dat er weinig op te zien is.

Deze watertoren is een van de oudste van Nederland. Gebouwd in de jaren 1678-1683, 10 meter hoog en het ronde bakstenen reservoir had een inhoud van 60 m³. De architect was Willem Meesters. 
Het is een heel klein schattig torentje, met mooi metselwerk aan de bovenrand. Stadhouder Willem III investeerde veel geld om de tuinen te verfraaien en liet ook twee fonteinen aanleggen. Om deze te kunnen laten werken diende er een hoger gelegen waterreservoir te komen om voldoende druk te creëren, fijn voor ons toch !

Door de steeds hoger wordende bomen in het park werd de windvang van de molen steeds minder en de rosmolen werd de belangrijkste aandrijving. Uiteindelijk werd de windmolen op de kop afgebroken en bleef enkel de functie van watertoren in stand totdat dat door aansluiting van Soestdijk op het waterleidingnet niet meer nodig was. In het gebouw dat op de rijksmonumentenlijst staat, is nu een souvenirwinkeltje gevestigd. 
Was de foto door het gat in de vloer mislukt, deze naar boven genomen foto laat nog enigszins wat van de kapconstructie zien.
(bron Wikipedia)



.



 

8 opmerkingen:

  1. Wij hebben ooit eens met een goede vriendin die vlakbij het paleis woont over het terrein gewandeld en ik kan me de watertoren nog goed herinneren. We hebben nog wat gekocht in dat souvenirwinkeltje.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Dit keer wel een heel bijzondere plek Toos, en dan nog
    toevallig monumentendag mooier kon het niet. Prachtig
    vind ik het, met mooie informatie, Echt een lieflijke toren.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Nou, deze is wel bijzonder! Ik wist niet dat daar een watertoren was...

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ah Toos wat weer een mooi plekje en een mooi verslag weer heel veel geleerd

    BeantwoordenVerwijderen