Watertoren 169 - Amstelveen.

Na de watertorens in Breukelen, Mijdrecht, Aalsmeer, nu de laatste van die dag (5-9-2023). Dit even voor mijn administratie, de watertoren in  Amstelveen. Deze toren staat op het terrein van de voormalige kruitfabriek De Oude Molen aan de Amsteldijk-Zuid. Rond de watertoren staan de woningen van de kruitfabriek-arbeiders. Door deze mooie ingang reden we het terrein op.

Dit bord hing naast de ingang met wat informatie over de voormalige kruitfabriek.

De watertoren werd gebouwd in 1895 naar een ontwerp van J.F. Klinkhamer en B.J. Ouendag tijdens de eerste bouwfase van de nieuw opgerichte schietkatoen- en nitroglycerinefabriek. Dit oudste negentiende-eeuwse object is gelegen op het voorterrein en verbonden met het laboratorium (De Oude Molen 1). De fabriek bezat een eigen waterdistributiesysteem, zodat te allen tijde voor het productieproces een constante waterdruk gewaarborgd was. Water was van groot belang voor het spoelen en koelen van de stoffen.

In het laatste decennium van de twintigste eeuw werd de watertoren intern verbouwd en voorzien van vergaderruimten. 

De markante toren van 20 meter hoog vormt het hoogste en tevens meest in het oog springende gebouw van het complex. De watertoren is gebouwd op cirkelvormige grondslag en is opgetrokken uit baksteen in koppenverband. Koppenverband is een metseltechniek waarbij uitsluitend gebruik wordt gemaakt van kopse of patijtse lagen. Strekken worden hierbij dus niet gebruikt. Dat wil zeggen dat alle koppen (korte zijden van de steen) in het zicht liggen. Dit soort metselverband wordt vaak toegepast bij ronde gebouwen zoals ronde fabrieksschoorstenen, ronde hoeken, ronde putten bovengronds en dus ook bij deze watertoren. De romp bezit gevelopeningen op verschillende niveaus. Aan de noordzijde bevindt zich een doorgang naar het laboratoriumgebouw en aan de zuidzijde een doorgang naar de glazen corridor.

De bovenbouw van de watertoren bestaat uit een hoogtereservoir waaromheen een achthoekige, houten ombouw is aangebracht. Deze ombouw wordt bekroond door een achtzijdig puntdak met flauw hellende dakvlakken. Het dak kraagt over de ombouw heen. Op twee niveaus zijn in het metselwerk van de romp hardstenen consoles aangebracht die mogelijk duiden op een rondgang ter hoogte van de houten bovenbouw. 

De watertoren is van algemeen belang - als historisch functioneel onderdeel van het complex - vanuit architectuurhistorisch oogpunt als gaaf bewaard gebleven en zeldzaam geworden fabriekswatertoren - door de ensemblewaarde vanwege de functionele relatie tot de overige objecten van het voorterrein - vanwege de beeldbepalende waarde door de hoogte, het karakteristieke silhouet en de markante plaatsing op het fabrieksterrein.

Bron Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.