Watertoren - 122. Woudenberg.

 

Na de watertoren in Maarsbergen fietsten we verder naar die van Woudenberg, de derde op die dag. Het weer was nog steeds prima, er kwam wel steeds meer bewolking opzetten, maar zolang er geen regen uit gaat vallen is het prima en zo wel, dan hebben we pech. De watertoren in Woudenberg is in 1937 in opdracht van de 'N.V. Veenendaalse Waterleidingsmaatschappij' gebouwd. Hij heeft een hoogte van 34,5 meter en één betonnen waterreservoir met een inhoud van 205 m³. Onder het reservoir bevinden zich vier verdiepingen. Het functionele betonskelet is onder gestileerde baksteenarchitectuur verdwenen en heeft de uitstraling van art deco. Architect(en) ir. A.A. Willems, het is een gemeentelijk monument en restauraties zijn er geweest in 1971, 1990 en 1994. Bij een recente restauratie heeft het beton een crèmekleur gekregen en de ramen en deuren bordeauxrood.

Naast de watertoren staan een pompstation en twee reinwaterkelders. Een reinwaterkelder is een reservoir dat wordt gebruikt om tijdens piekbelasting de levering van drinkwater te garanderen. Op het moment dat de consumptie groter is dan de toevoer van water vanuit de waterzuivering van het waterleidingbedrijf wordt de reinwaterkelder gebruikt als buffer. Een systeem van waterpompen zorgt er voor dat de druk op het waterleidingnet op peil blijft. Reinwaterkelders zijn ook te vinden op plaatsen waar de waterlevering verzekerd moet zijn, zoals ziekenhuizen. Reinwaterkelders kunnen een bron van infectie zijn. Daarom wordt regelmatig de kwaliteit van het water gecontroleerd op groei van micro-organismen. Bij verontreiniging wordt de kelder geleegd, gereinigd en gedesinfecteerd. Nou het is droog gebleven en dus verder naar de laatste toren van die dag, beetje geluk moet je hebben toch !

Watertoren - 121. Maarsbergen.

 

Het blijft steeds weer verbazingwekkend, die diversiteit aan watertorens. Bij de ene zit er een leuk verhaal aan vast, zoals in Doorn over het bronwater en bij deze, in Maarsbergen valt niet zo heel veel te melden. Het is ook weer  een totaal ander model en dat bedoel ik ook met diversiteit.

In 1929 werd op het terrein van Valkenheide de watertoren in gebruik genomen (architect N.B Goudzwaard). Het opvoedingsgesticht, HIER lees je er meer over, had hiermee zijn eigen watervoorziening. Ongeveer dertig jaar na de bouw, in 1960, was de watertoren aan een grondige restauratie toe. Door de slechte toestand waarin zich het gewapend betonwerk van de toren zich bevond, als gevolg van het roesten van de wapening door onvoldoende dekking was de restauratie dringend noodzakelijk. Men pakte het radicaal aan, maar tastte daarmee ook de oorspronkelijke vorm van de toren aan. Zoals zoveel watertorens had ook de toren op Valkenheide een 'uitkragend' bovendeel waarin het reservoir met een inhoud van 40 m³ zich bevond. HIER de oude toren. Dat bovendeel ging er helemaal af en er kwam een nieuw reservoir op, dat bekleed werd met metselwerk. Daar bovenop werd ter versiering een achtkantige 'torenstoel' geplaatst en hiermee kreeg de toren een nieuw uiterlijk, lang, slank en recht zonder uitstulpend reservoir. Volgens de toen heersende opvattingen had de toren een 'meer moderne vormgeving' gekregen. Het dertig meter hoge  baken in het landschap heeft tot 1992 dienst gedaan als watertoren en fungeert nu, net als zovele watertorens, als 'monument van nijverheid en techniek'.

Bron, Wikipedia.

Watertoren - 120. Doorn.

De herfst was net begonnen, maar het leek nog volop zomer. zondag 25 september 2022 maakten we deze fietstocht langs vier mooie watertorens. We waren al vroeg in Doorn, waar we tegenover deze toren onze auto konden parkeren. Meestal moet ik op internet nog zoeken naar gegevens, maar hier stond een groot boord met informatie bij, lekker makkelijk.

In 1903 richtten investeerders uit Papendrecht en drie Doornaren nv Bronwaterleiding Doorn op. De firma Visser & Smit uit Papendrecht ontwierp en bouwde de watertoren en het pompgebouw in hetzelfde jaar. Het Doornse waterbedrijf startte met 17 aangesloten huishoudens. Tot het begin van de 20ste eeuw haalden Doornaren water uit eigen waterputten of bij de dorpspompen op het plein bij de Maartenskerk of de Amersfoortseweg. Door de groeiende bevolking, de toenemende vervuiling en de kennis over bacteriën, ontstond rond 1900 behoefte aan een andere watervoorziening, vandaar de oprichting van het Doornse waterleidingbedrijf dat bestaat uit een iconische, 34 meter hoge watertoren en een pomphuis met een stoomketel. De stoomketel pompte het water in de toren omhoog naar een waterreservoir van 150 m³, waarmee druk op de waterleiding ontstond. Het geheel staat op een lijst van industrieel erfgoed met cultuurhistorische waarde en sinds 1998 heeft de toren de status rijksmonument.
Oorspronkelijk bezat de toren kantelen als beëindiging, maar deze zijn in 1959 wegens slechte bouwkundige staat verwijderd. Op het dak is een eenvoudige ijzeren reling gezet die buiten de rijksbescherming valt.

Dorpelingen en vakantiegangers roemden het Doornse kraanwater om de goede smaak. Directeur Robert de Jonge van het waterleidingbedrijf zei in een interview met de Volkskrant in 1997: "Wij leveren het beste water van Nederland. Het is van nature zeer zuiver". Volgens de directeur namen vele vakantiegangers jerrycans met Doorns kraanwater mee naar huis om daarmee thuis thee te zetten.

Vanaf 1972 begon Waterbedrijf Midden Nederland (WMN) te azen op het Doornse waterbedrijf. Volgens de waterleidingwet moest WMN het drinkwater in de provincie leveren, maar Bronwaterleiding Doorn wilde een particulier bedrijf blijven. In de jaren '90 schreven vele landelijke kranten over de hevige strijd om het Doornse water. Zelfs het ministerie van Millieu bemoeide zich met de kwestie. Vitens nam uiteindelijk in 2011 het laatste particuliere waterbedrijf van Nederland met inmiddels 3.800 aangesloten huishoudens over. Heel wat meer dan de 17 in het begin.

 

Welkom.

 

Soms schiet er je ineens iets te binnen, zomaar zonder aanleiding, tenminste dat gebeurd mij weleens. Dan denk je, hadden we niet ooit een bankje in 's-Hertogenbosch gefotografeerd en heb ik dat wel op mijn blog laten zien, nee dus. Nou hier is het dan, foto genomen in 2019. Hier liepen we langs toen we vanaf het station de stad inliepen, een heel gastvrij welkom toch ? Zo dacht een hondje er schijnbaar ook over en lichtte zijn pootje.

Een tas !

 

Het was lang geleden dat ik wat had genaaid voor onze kleindochter. Vroeger kwam dat vaker voor, oma kun je voor mij.......? en dan was de vraag....een tasje maken, een hoesje of zakje voor het een of ander, een knuffel,  scrunchies naaien (deden we trouwens samen). Maar kleine meisjes worden groot, dus het komt nu niet meer zo vaak voor. Het is alweer enkele maanden geleden dat de vraag kwam, oma kun je voor mij een skateboardtas maken. Nou ik zou het proberen, had nog geen idee wat de bedoeling was, maar kleindochter wel.

Het moest een stevige tas worden, het skatebord moest er makkelijk in en uitgehaald kunnen worden, er moest een rits in en banden met een kliksluiting om op haar rug te kunnen hangen en alles het liefst in het zwart. En dan is het makkelijk dat oma nog een paar kisten heeft staan met lappen en dat hier meestal niks wordt weggegooid qua ritsen, banden, sluitingen en zo. Heel veel wordt hier hergebruikt. Ik vond het een leuk project en het slaagde nog ook. 

Het schilderwerk op het skateboard is gebaseerd op het skateboard van Reki Kyan uit de anime serie Sk8 the infinity, een serie waar ze graag naar kijkt en Reki Kyan is haar favoriet. Ze ging met een paar vrienden, met de tein, voor het eerst naar Comic con in cosplay. Comic con is een evenement vol beleving en waar je alles vindt gerelateerd aan films, series, comics, cosplay, games, superhelden, fantasy/science fiction in de vorm van activiteiten, shows, panels, fanclubs, workshops en merchandise. Kortom er is vanalles te doen. Je hoeft niet in cosplay, met andere woorden verkleed te gaan, maar Bo deed dat wel. Ze ging in cosplay, ongeveer zoals haar favoriet Reki Kyan gekleed is en daar hoorde het skateboard ook bij. Samen met haar vrienden liep ze ook op cosplay catwalk vertelde ze enthousiast. Het was een meer dan geslaagde dag en ze hebben nu al zin in de volgende keer. Tja, zo zit je met de kleinkinderen naar de Teletubbies te kijken en zo gaan ze zelf er op uit, mooi toch !

Watertoren - 119. Stadskanaal.

 

De laatste watertoren die we zagen in de provincie  Groningen, volgens ons hebben we ze nu allemaal gehad. Deze is net als die uit mijn vorige blog ontworpen door architect ir. H.F. Mertens en gebouwd in 1935. De toren heeft een hoogte van 42,76 meter en de basis staat op +7,10 NAP. Deze toren heeft een waterreservoir met een inhoud van 900 m³, bestaat uit 566 000 stenen en 625 m² beton.

De technische constructie is van de Waprog (waterleidingmaatschappij voor de Provincie Groningen) en het uiterlijk, in de stijl van de Amsterdamse school waarin rode bakstenen overheersen, is van Mertens. De reden dat deze toren hier werd gebouwd was dat het drinkwater uit het veel lager gelegen Onnen afkomstig was en dat daarvoor een lange leiding nodig was. Bovendien zou het water verder gepompt moeten worden naar Ter Apel en Musselkanaal. Door de bouw van de deze toren waren er minder krachtige pompen nodig, konden de leidingen minder dik zijn en konden met behulp van de bak boven in de toren verschillen in waterverbruik worden opgevangen. Op een gegeven moment werd de toren overbodig. In 1993 werd de toren geplaatst op de lijst van gemeentelijke monumenten en in 1994 werd de gemeente Stadskanaal eigenaar. Sinds 2005 is de toren een rijksmonument. De toren was in gebruik als uitkijktoren met 208 treden en bij goed weer was de Martinitoren en het Gasuniegebouw in Groningen te zien. In 2018 kwam de toren in particulier bezit. En kijk wij zijn er binnen geweest. Toen we bezig waren met fotograferen kwam een van de eigenaren er net aanrijden en we mochten even binnenkijken. Men was vooral nog bezig met breken, maar op deze zuil hingen tekeningen van de plannen en we mochten die fotograferen. Hij vertelde dat het heel moeilijk was om alle vergunningen rond te krijgen. Op de bovenste verdieping zou een appartement komen voor de verhuur, leuk om te overnachten en natuurlijk met een geweldig uitzicht. Verdieping 2 en 3 zou hun eigen woning worden, verdieping 1 een vergaderplek en op de begane grond (dag) horeca. Het omliggende perceel zou voor een deel het terras worden voor de horeca. Hele mooie plannen allemaal en we beloofden dat, wanneer het allemaal gerealiseerd zou zijn, we zeker eens zouden terugkomen om er een hapje te eten. Maar nu lees ik dat de watertoren permanent is gesloten. Ontzettend jammer, maar we houden het in de gaten, want je weet maar nooit.

Watertoren - 118. Oude Pekela.

 

Na het schattige metalen  boltorentje reden we naar deze watertoren die een draagconstructie heeft van gewapend beton, een betonnen vlakbodemreservoir en een ommanteling (mooi woord) van een licht gesinterde baksteen. De toren is ontworpen door architect H.F. Mertens en gebouwd in 1938, heeft een hoogte van 48 meter en één waterreservoir van 1000 m³.

Mertens ontwierp ook de watertorens in Bilthoven (1926), Soest (1926) en Stadskanaal 1935). Hij baseerde zich in zijn ontwerp op werk van MICHEL DE KLERK. De toren is gebouwd omdat het pompstation in Onnen niet altijd de benodigde druk kon leveren. De watertoren is inmiddels een rijksmonument, sinds 2008 niet meer in gebruik bij het Waterbedrijf Groningen. Bij de ingang een gevelsteen van granito waarop geschreven 'De eerste steen gelegd door R.C.de Glee-Heyting 2 juli 1937.

Watertoren - 117. Farmsum (Delfzijl).

 

Deze watertoren zagen we begin augustus, toen we terugkwamen uit Groningen. De toren staat op het bedrijfsterrein van  Aldel (Aluminium Delfzijl) dat is een Nederlandse aluminiumsmelter, die niet in Delfzijl, maar in het nabijgelegen Farmsum staat, nou ja....

De watertoren was niet bedoeld voor het productieproces, maar voor de werknemers om te kunnen douchen na het werken met aluminium. Het koelen van de productie werd en wordt nog steeds gedaan met zeewater. De toren wordt nog steeds gebruikt voor de druk op de waterleiding. Op de benedenetage bevind zich een pomp, maar eerlijk gezegd zie ik niet wat de benedenverdieping is.

Deze ronde toren is helemaal van metaal en gebouwd in 1965, hoogte 30 meter en de inhoud van het reservoir, type Barkhausen, is 250 m³. Architecten Pletterij Enthoven Delft.

Ik vond informatie op Wikipedia en bij watertorens.eu. Bij een was niks bekent over de architecten, hoogte en inhoud van het reservoir en bij de ander wel, dus of alles klopt weet ik nu niet. 

Een goed begin.......

 

Het nieuwe jaar is alweer ruim een week oud, dus wordt het tijd om op te starten. Niet dat ik deze eerste dagen niks heb gedaan hoor, nee verre van dat. Het oude jaar sloten we af met 9796,66 km op de teller, jammer van de regen in de laatste weken, anders hadden we makkelijk de 10.000 gehaald, maar ik lig er niet wakker van hoor. We hebben een fantastisch fietsjaar achter de rug, mooie tochten, prachtig weer en héél veel watertorens. Als alles meezit gaan we met dit project nog even door. We zijn over de helft en vinden het nog steeds leuk, manlief heeft al enkele tochten uitgezet. Vorige week hebben we, ondanks de regen toch vier dagen kunnen fietsen, het was om de dag droog en van die droge dagen kun je als gepensioneerde lekker profiteren. Onderweg zagen we dit leuke bankje. En wat deed ik op de tussenliggende regendagen, nou ik had bedacht om maar eens te beginnen met het schilderen van alle binnendeurkozijnen. Dus dat !