Watertoren 213 - Axel.

Onze laatste toren van die dag, maar ook onze allerlaatste van ons watertoren project. Deze toren zou open zijn, maar het zag er nogal rustig uit. Wist niet meer precies tot hoe laat, dacht tot 17.00 u, maar zag op het bord dat het tot 16.30 u was. Het was 16.20 toen we er waren, oei, zouden we er nog in mogen. Snel naar binnen, waar een heel vriendelijke mevrouw ons tegemoet kwam. Ik vertelde van onze watertoren tocht die dag en dat we wel erg op het nippertje waren. Dat begreep ze en ze zei, jullie willen natuurlijk nog graag naar boven, nou als dat zou kunnen. Mijn man is nog boven zei ze, hij had daar nog een klusje dus ga maar, maar willen jullie niet te lang daar blijven. Nou, was dat niet aardig.

We keken onze ogen uit, gigantisch. De draagconstructie van het gebouw bestaat uit twaalf verticale zuilen uitgevoerd in gewapend beton: vier in het midden en acht in de schil van de toren. Deze zuilen dragen de vaten. De verticale zuilen worden naar boven toe steeds smaller. In de reinwaterkelder zijn ze het breedst, op de bovenste lekvloer het smalst. De zuilen zijn verbonden door dwarsbalken in gewapend beton. De dwarsbalken houden de zuilen bij elkaar en zorgen voor stevigheid van de toren.

Het was een hele klim en onderweg kwamen we de man tegen op zijn weg naar beneden, hij vertelde dat er helemaal boven een brief hing met een telefoonnummer, dat nummer kon je bellen wanneer je je niet goed voelde of niet meer naar beneden durfde, want roepen zou niet helpen, dat is beneden niet meer te horen. Wij klommen nog even door en kwamen bij het onderste reservoir dat zich boven de eerste lekvloer bevind op ongeveer 30 meter hoogte. Dit reservoir, foto rechts, is in 2003 voor publiek toegankelijk gemaakt. Als je erin staat zie je pas hoe gigantisch het is. De roest kleur geeft aan hoe hoog het water stond (± 5m) Je ziet de ronde wand en wij dachten dat het vat een doorsnede van ± 10 m had.

Een buizenstelsel kwamen we onderweg tegen, ook al zo gigantisch groot.

En hier keken we naar de binnenkant van de koepel, we hadden het gehaald.

Even van het uitzicht genieten, door alle raampjes hebben we gekeken. De toren is met z'n  60,6 meter een van de hogere watertorens van Nederland en als je dan helemaal naar boven bent geklommen wil je wel even rusten toch !

Net onder de koepel, daar waren we. 

Rondom is het gebouw aan de buitenzijde voorzien van een baksteenbekleding, en een de binnenzijde van een klampsteen in een andere baksteensoort. Bij de bouw van de toren is 1.200 m³ beton, 150 ton betonijzer en 750 m³ metselwerk verwerkt. 

De toren is getekend door C. van Eck, bouwkundig tekenaar bij de Waterleiding Maatschappij. Bouwjaar 1936.

De Axelse watertoren is een zwaar uitgevoerde twaalfhoekige betonskeletbouw constructie, met een ommanteling in late Amsterdamse-Schoolstijl. Dat is een zakelijk-expressionistische stijl. Hij mocht een paar centen kosten. De arbeid was goedkoop in die dagen, dus het geld werd besteed aan dure bouwmaterialen en arbeidsintensieve bouwwijzen. De rode bakstenen buitenkant is gemetseld in kruisverband. Aan de buitenkant zijn een soort steunzuilen van de grond tot hoog aan de torenwand te zien. Die zuilen worden lisenen genoemd. 

Nadat de watertoren zijn functie bij de (drink)watervoorziening verloor, is hij aangekocht door de toenmalige gemeente Axel en kreeg hij de status van jong industrieel monument. De toren is opgenomen op de Rijksmonumentenlijst en is een van de vier Rijksmonumenten die deel uitmaken van het Museum Axel.

Ik was zó blij dat we er nog naar binnen mochten, het is een van de indrukwekkendste watertorens die we hebben bezocht, overweldigend was het. Een mooie afsluiting van ons project en van onze 55 jarige trouwdag. Met dank aan het vrijwilligers echtpaar en als het aan mij ligt dan komen we nog een terug, want in Axel is nog vanalles te beleven.

Nog een paar  bijzonderheden. Dakbedekking: koperen 'leien' bedekken een koepel van gewapend beton.

De fundering van de toren ligt op 'staal'. Dat wil zeggen dat de toren niet op heipalen staat, maar op een (dikke) plaat van gewapend beton rechtstreeks op het zand. 

Alle informatie komt uit de gids voor bezoekers.