Ook in Borne !

Het was écht een hele tijd geleden dat we een Social sofa zagen, maar die dag in Borne hadden we geluk. Op de voorkant staat de Bornse Bijenkorf en toen ik ging zoeken wat dat inhield, kwam ik uit bij Kulturhus "De Bijenkorf", het gebouw waar wordt geleerd, gespeeld, gelezen, geleefd, waar je ontmoet, waar niks hoeft en waar heel veel mogelijk is. 

Op de achterkant een verwijzing naar SPANJAARD (textielbedrijf), dat was een onderneming die van circa 1825 tot circa 1972 heeft bestaan in Borne. In 2013 kocht de gemeente deze  Social Sofa, vervaardigd door Willemien Nijman en buurtbewoners.

Nog een tweede social sofa, die zagen we bij toeval toen we op weg waren om te gaan lunchen.

Ook een leukerd toch en deze werd aangeboden door de Milieuraad Borne ter gelegenheid van haar 20-jarig jubileum mei 1995.

Tussen haakjes, de lunch was ook voortreffelijk en al zeg ik het zelf, welverdiend, want we hadden die week net de eerste 1000 km fietsen in dit nieuwe jaar overschreden en daar hoort, volgens onze traditie, een traktatie bij.

 

Watertoren 204 - Borne.

Om deze watertoren te gaan zien en aan onze lijst toe te voegen gingen we, twee weken geleden per trein, naar Borne. Nee, deze keer geen fietstocht want het ging maar om één toren en alhoewel de zon flink scheen, was het behoorlijk koud door de harde wind. We hadden het van tevoren even opgezocht en de watertoren staat op een kleine loopafstand van het station, dus dat was handig.

Deze watertoren is een ontwerp van architect J.H.J. Kording, die als architect bij het Rijksbureau voor de Drinkwatervoorziening in de periode 1929-1959 diverse watertorens heeft ontworpen o.a. in Eibergen, Helmond en Vlaardingen. Hij slaagde in 1925 voor de avondcursus Middelbaar Technisch Onderwijs, waarna hij naar de Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag ging. In 1929 voltooide hij daar de opleiding Architectuur. De toren in Borne is gebouwd in 1932 door aannemer Groothengel. Hij was niet de goedkoopste, maar het verschafte in de crisisperiode werkgelegenheid aan de plaatselijke bevolking.

Vóór de aanleg moesten huishoudens hun water halen uit een eigen put of bij de publieke pompen. De belangrijkste fabriek, de stoom-spinnerij en weverijen van S.J. Spanjaard moest zijn water via een lange pijpleiding betrekken uit een bassin dat door de Deurningerbeek werd gevoed. Het water werd gebruikt voor het wassen en bleken van linnen en voor de verschillende stoommachines. De pomp was ondergebracht in een pomphuisje dat dateert uit 1916 en dit industrieel erfgoed is nu een gemeentelijk monument.

De gemeenteraad van Borne had bijna een eeuw geleden veel moeite met de besluitvorming over de bouw van de toren. Weliswaar was men er van overtuigd dat met een waterleiding gezondheid en hygiëne op een hoger plan kwamen, maar de kosten speelden wel een grote rol. Zou het niet mogelijk zijn om aan te sluiten bij de  waterleiding van Hengelo ?? Uiteindelijk werd in 1932 toch de knoop doorgehakt en gekozen voor een watertoren en leidingennet.

De watertoren heeft een reservoir van 240m³ en een hoogte van 36,5 meter. De toren is een product van de Amsterdamse School, die zich toelegde op expressionistische architectuur. Kenmerkend is het gebruik van veel baksteen en het toepassen van versieringen in de gevels, in baksteen of gebeeldhouwd natuursteen en raampartijen. De toren is een gemeentelijk monument, waar wel het een en ander aan onderhoud gedaan mag worden. We vonden het jammer dat er een groot hek omheen staat en we alles van grote afstand en door het gaas heen moesten fotograferen.

 

(Bron: Stichting Cultureel Erfgoed Enschede)

Rara, wat stelt het voor ?

Sinds vorig jaar staat dit kunstwerk al op de rotonde en we zijn er ook al regelmatig langs gereden. De eerste keer dat we het zagen hadden we zoiets van, wat moet dat voorstellen en we fietsten verder. Manlief vond dat het op een revolver leek en ik dacht eigenlijk aan een stuk gatenkaas. Nou wij hebben er dus geen verstand van, want het blijkt een zonnewijzer te zijn. Enkele jaren geleden werd deze zgn. turborotonde gerealiseerd en moest er een kunstwerk komen. Een werkgroep kwam er en men selecteerden 6 kunstenaars, waarvan er 3 uitgenodigd werden een schetsontwerp te maken. Uiteindelijk ging de opdracht naar GUIDO GEELEN, dit in het kort samengevat.  HIER vind je meer informatie. Vorige week fietsten we er weer langs en zijn we maar eens afgestapt om een paar foto's te nemen. Misschien zou ik er nog wel een blogbericht van maken, bij deze dus.

 

Beslist !

 We dachten er al een tijd over na om misschien ook maar eens een fietshelm te gaan dragen, maar ja dan nog doen ! Ik vind het altijd heerlijk om lekker de wind door je haren te laten waaien, maar als je logisch nadenkt, weet je wel wat beter zou zijn. De schoonzoon van een goede vriendin had vorig jaar een fietsongeluk en is nog niet helemaal beter, in een tijdschrift las ik een verhaal van iemand die haar moeder was verloren, fietsongeluk en geen helm, toen las ik het trieste bericht op het blog van Marthy, plus de berichten in de krant en dat allemaal in een korte tijd. Dus toen we aan de koffie zaten zei ik tegen mijn man "ik vraag een fietshelm met mijn verjaardag" en zo kon het gebeuren dat we twee dagen later, want hij liet er geen gras over groeien, bij de fietsenzaak binnen gingen en ons lieten voorlichten. Men nam er alle tijd voor en nu hebben we al een week met helm gefietst. We kochten er meteen ook zo'n dun helmmutsje bij want 's-morgens is het nog fris aan de oren. Normaal droeg ik in de winter een muts met klep tegen de zon, maar het kleine zonneklepje dat op de helm zit, voldoet veel beter. Mijn man droeg al eerder een helm, toen hij op de racefiets reed en later met het mountainbiken, daarna niet meer. Nu dragen we er beide een en ik ben(haha) nog niet eens jarig geweest. 

Damwanden.

 

Het was vorige week regelmatig zonnig, maar maar wel koud met die oostenwind. Met oostenwind fietsen we meestal langs de Maas, dus konden we mooi weer het project Meanderende Maas bekijken, het was een doordeweekse dag en men zou vast wel aan het werk zijn en dat was ook zo. 

Men was zelfs op verschillende plekken bezig. De fietspad over de dijk is voor een groot gedeelte verdwenen, fietsers en wandelaars mogen nu over de rijweg. 

We zagen (rechts op de onderste foto) dat men bezig was geweest met het graven van de sleuven, voor het plaatsen van de damwanden. Er werd op dat moment geboord en dus stapte we af om te kijken naar het plaatsen van zo'n damwand. 

Helaas voor ons, duurde het boren nogal lang en omdat we in die venijnige wind stonden en koude voeten kregen, zijn we maar weer verder gefietst. 

We komen er regelmatig en het project is nog lang niet klaar, dus volgende keer hopen we op meer succes.

 

Sterke dijken.

 

Regelmatig fietsen wij langs de Maas en we wisten uit krantenberichten natuurlijk wel dat er een gigantisch project van start zou gaan. 

Her en der zag je vorig jaar wel wat  gebeuren, bomen werden gekapt er werd wat gegraven  maar of dat er al mee te maken had wisten we niet, maar nu is het écht volop aan de gang. 

Project Meanderende Maas gaat de dijk van Ravenstein tot Lith versterken.

Het projectgebied omvat naast de ruim 26 km lange Brabantse dijk, ook de uiterwaarden aan beide zijden van het 18 kilometer lange Maastraject.

Het resultaat moet in 2030 zijn: een sterkere dijk en een prachtig gebied met ruimte voor mens, rivier en natuur. Mooi en veilig. Dat veilig is voor mij wel het belangrijkste. 

De dijk tussen Ravenstein en Lith voldoet niet meer aan de waterveiligheidsnormen, dus vandaar de versterking. Dit in combinatie met rivierverruiming in het project Meanderende Maas, beschermt 270.000 bewoners, economische centra, infrastructuur en cultuurhistorische waarden op de as Nijmegen, Oss en 's-Hertogenbosch. Dit project combineert de noodzaak van waterveiligheid met de kansen voor gebiedsontwikkeling, waaronder 500 hectare aan natuurontwikkeling, de verbetering van de waterkwaliteit en de versterking van de (vrijetijds)economie.

Het was jammer dat we er op een zondag langsreden en er dus niet gewerkt werd, maar we houden het in de gaten en t.z.t schrijf ik er nog weleens een blogbericht over, als we er nog steeds doorkunnen en niet alles wordt afgesloten.

Die dag bleef het nogal lang mistig, heel anders dan vandaag, strakblauwe hemel en zon, maar de molen, waar onze Franse vrienden dol op zijn, is goed te zien tussen de twee werktuigen. Ik bedenk net dat ik die foto ook maar een naar hun toe ga sturen, vinden ze vast leuk.
    

Watertoren 203 - Franeker.

 

Ik dacht dat alle watertorens die we hadden gefotografeerd al op mijn blog stonden, maar iets klopte er niet. Mijn man had er 204 en ik 202. Dat werd dus een heel gezoek, waar ging het fout ! We zijn er uit hoor, mijn man had een dubbele en ik was er, in mei, een vergeten, de watertoren van Franeker.

Deze watertoren is ontworpen door de combinatie van de IWGL = Intercommunale Waterleiding Gebied Leeuwarden (dit werd later de Waterleiding Friesland) en de Bredasche Betonmaatschappij. De toren is gebouwd in 1925, heeft een hoogte van 48,80 meter en een waterreservoir van 445 m³.

Deze watertoren is al een paar keer verkocht, men had allerlei plannen, o.a een hotel met 11 kamers met daarbij een uitkijkplatform en een kleinschalige dag horeca, maar er gebeurd weinig. De watertoren staat er wel mooi vrij en de plek lijkt ideaal. Misschien komt het er ooit nog wel van, wie weet !

Stekelig, dat wel !

Maandag was het een prima dag om te fietsen, we maakten gewoon een voor ons bekent rondje hier in de buurt en moesten over een wildviaduct. 

De week ervoor had ik daar aan een struik wat geels gezien, maar nu lette ik extra op en zag dat er meer geel aan was gekomen. De struik begon in bloei te komen. Eerst dacht ik, Brem, nu al ! Maar nee toen we afstapte zag ik dat het wat anders was, maar wat. Ik kende de struik niet, maar zag wel dat er flinke stekels aan zaten. 

En dan is het handig dat er zo'n app op de telefoon zit en als die het goed heeft gezien, moet het een Ulex, oftewel een Gaspeldoorn zijn, een planten geslacht binnen de vlinderbloemenfamilie.         

Heel vroeger werden doorns van planten, zoals die van de gaspeldoorn, gebruikt als speld voor het sluiten van kleding. De plant kan in de wintermaanden al volop bloeien, dus wat we zagen was niet uitzonderlijk, maar heel normaal, had niks met het klimaat of de opwarming van de aarde te maken, alhoewel de hoofdbloeitijd loopt van eind maart tot en met mei dus we houden het in de gaten, komen er vast nog eens langs.

 

Watertoren 202 - Hoogeveen.

De laatste van deze dag en meteen ook de laatste van 2024, volgend jaar gaan we weer verder. Deze toren in Hoogeveen staat op een ongunstige plaats om te fotograferen met al dat hekwerk en stukken waar je niet mag komen, maar daar moeten we het toch maar mee doen.

De watertoren in Hoogeveen werd in 1927 gebouwd in opdracht van het Gemeentelijk Waterbedrijf Hoogeveen en staat aan de Vos van Steenwijklaan. De toren is ontworpen door A. Kool en J. Wildeboer, heeft een hoogte van 38,3 meter en een waterreservoir van 300 m³. Een houten trap, langs de binnenzijde van de buitengevel, leidt tot het reservoir. Deze toren is de enige watertoren in Drenthe die nog als zodanig in gebruik is. 

In 1989 nam de WMD Drinkwater het gemeentelijk waterbedrijf van Hoogeveen over. De WMD nam de watertoren toen niet over, omdat zij pompen wilde gebruiken om druk op de waterleiding te zetten. De WMD kwam later terug op deze beslissing en in 1995 nam de WMD de toren alsnog over van de gemeente voor het symbolische bedrag van één gulden. In hetzelfde jaar werd de toren gerenoveerd en in 2020 vond er nog een restauratie plaats. De toren heeft als voordeel dat er een (kleine) watervoorraad kan worden aangelegd, zodat er bij storingen minder drukschommelingen ontstaan in het leidingnet.

De WMD heeft voor het tweede jaar een livestream online gezet op een hoogte van 38,3 meter die gericht is op twee broedende Torenvalken in de watertoren. Men krijgt zo een uniek inkijkje in het wel en wee van het broeden en van het uitkomen van de "Watertorenvalk-kuikens". Het vrouwtje broedt nu op ongeveer 5 eieren, "tot juli is het opgroeien van de jonge vogels en het uitvliegen op de voet te volgen. Googel op De Hogerveener.nl

Toen wij er waren zaten er nog geen Torenvalken, wij dachten, van een afstand, dat er gras op het dak groeiden, maar bij het uitvergroten van de foto zagen we toch dat het wat anders was.

bron Wikipedia.

 

Watertoren 201 - Coevorden.

 

En nu zijn we er weer overheen, 201 en nummer vijf vandaag. Deze watertoren staat binnen de vestinggracht in het Van Heutspark in Coevorden en werd gebouwd in 1914 naar ontwerp van architect J.P. Hazeu, heeft een hoogte van 32,20 meter en een waterreservoir van 150 m³. Op het dak van de toren staat een windwijzer.

De watertoren is gebouwd in opdracht van de N.V. Maatschappij tot Bouw en Exploitatie van Gemeentebedrijven (MABEG). Aan de oostzijde, in het basement een gevelsteen met het jaartal en de namen van J.W. van der Lely (burgemeester), P.H. Roos Ozn en J.H. van der Scheer (wethouders).

De gemeente Coevorden had in 1913 met het oog op de waterwinning een stuk grond in Dalen aangekocht, omdat in Coevorden geen zuiver water kon worden gewonnen. Voor het project moest op het hoogste punt van het Van Heutspark dus een ruim 30 meter hoge toren verrijzen. Vanwege de prominente plek besloot de gemeenteraad om niet te bezuinigen op de architectonische kwaliteit en materialen. In 1914 ging de gemeente een lening van 150.000 gulden aan om het project te kunnen financieren. In 1915 werd het gebouw geopend.

Tot 1980 was de gemeente eigenaar van het gebouw. In dat jaar werd het verkocht aan de Waterleidingmaatschappij Drenthe, die het gebruik van de toren al na twee jaar begon af te bouwen. De waterdruk werd vanaf dat moment gereguleerd met pompstations. In 1992 had de toren volledig haar functie voor de waterleidingmaatschappij verloren. In 1994 werd de watertoren opgenomen als  rijksmonument, en in 2004 werd de watertoren grondig gerestaureerd. 

In 2021 werd de watertoren na een bieding verkocht aan een organisatie die er een hotelsuite in wou maken. Dat is er niet van gekomen en de toren is wederom verkocht.

In 2008 is de watertoren afgebeeld op een postzegelvel van "Mooi Nederland Coevorden". 

Een leuk weetje !

bron Wikipedia.

Watertoren 200 - Zuidlaren.

 

Kijk aan, onze 200ste en de vierde van die dag. Een oudje, maar een mooi oudje, dat dan weer wel. 

Deze in Zuidlaren is gebouwd in 1895 en heeft een hoogte van 32 meter. De ronde bakstenen watertoren diende om de nabijgelegen psychiatrische inrichting "Dennenoord" van water te voorzien.

De buitengevel van de toren is versierd met een spiraalvormige gele bakstenen band. 

In 1934 was de toren behoorlijk verzakt, zoveel dat de ernaast gelegen woning van de huismeester ontruimd werd omdat men bang was dat de toren zou omvallen. 

De toren stond ongeveer een meter uit het lood, waarschijnlijk was dit het gevolg van graafwerkzaamheden. 

De toren wordt niet meer gebruikt.

In de jaren zeventig en opnieuw eind jaren tachtig waren er sloopplannen, maar de watertoren is gelukkig toch behouden. 

De oorspronkelijke functie van de toren is echter overgenomen door het naastliggende pompgebouw en de toren fungeert als zendmast, op het dak is een antenne geplaatst. Ik zie trouwens alleen de windvaan met jaartal.

De watertoren staat in een mooie omgeving, er staan verschillende beelden en ook gedichten in het park eromheen, waarvan ik er een, dat me aansprak,  hieronder plaats.

Watertoren 199 - Assen

De derde toren van deze dag en daarmee troffen we het, we konden naar binnen,  vanwege Open Monumentendag (14 en 15 sept 2024).

Weer een heel andere watertoren dan de twee vorige en sinds 2022 is deze vanbinnen verbouwd en sindsdien gereed voor luxe overnachtingen op hoogte.

De watertoren aan de Troelstralaan in Assen is gebouwd in 1959-1960, ter vervanging van de (in 1961 gesloopte) watertoren aan de Rolderstraat. De architect is W. ter Braake, toentertijd hoofd bouwkunde en stedenbouw van Gemeentewerken Assen. 

De toren heeft een hoogte van 34 meter en heeft 154 traptreden. Het waterreservoir van de toren heeft een capaciteit van 550 m³ en had een zogenaamd 'open systeem', dit zorgde voor een gelijkmatiger belasting van de drinkwaterzuivering. Sinds 1970 valt de toren onder de verantwoordelijkheid van WMD Drinkwater. 

In 2007 is de toren gerenoveerd, voegwerk en betonwerk werden gerepareerd en het dak vernieuwd. De watertoren is o.a. wegens lekkage buiten gebruik gesteld en in 2021 verkocht. Tja lekkage in een watertoren, dat moet je niet hebben.

De 154 traptreden liepen we op en op elke verdieping was wel wat te zien, kleine kunstwerken, grapjes, muurschilderingen,  bovenin was een tentoonstelling en natuurlijk genoten we van het uitzicht.

Plafond.

In 2021 dus verkocht en nu particulier bezit. In 2022 vanbinnen verbouwd en vernieuwd.

Was leuk om binnen te kijken al kon je niet het woongedeelte zien. Op naar de volgende toren.

 

Bron Wikipedia.

Watertoren - 198 - Kuinre.

Na Olst reden we verder naar Kuinre, met de auto, omdat de watertorens te ver uit elkaar lagen om er een fietsroute van te maken. De meeste watertorens deden we op de fiets en dat was superleuk en voor de torens die we dit jaar nog gaan doen, proberen we ook een fietsroute te maken, maar nu even niet. 

Deze watertoren van Kuinre is gebouwd in 1933, is 35,45 meter hoog en heeft een betonnen vlakbodem waterreservoir met een inhoud van 120 m³. Wat ik opvallend vind, is het gegeven, dat ook na de bouw van deze toren de waterdruk in Kuinre nog jarenlang niet hoog genoeg was. Deze watertoren in de bebouwde kom van Kuinre (Steenwijkerland) heeft de status van Rijksmonument.

In 2004 verkocht watermaatschappij Vitens de watertoren aan een projectontwikkelaar die er een penthouse voor zichzelf in wilde bouwen plus drie andere appartementen. De verkoop was onderdeel van het afstoten door Vitens van vijf watertorens, drie waterreservoirs en een pompstation en vond plaats na overleg met de Stichting Industrieel Erfgoed en de gemeente Steenwijkerland. Het leek erop dat er van de plannen niet veel terecht is gekomen, tenminste, wij konden er weinig van zien.

De toren is ontworpen als een rechthoekige schacht, waartegen aan twee zijkanten risalieten zijn gezet. Een risaliet is een soort uitbouw aan de buitenkant van een gebouw. De schacht heeft een entree met baksteen stoep en betonnen luifel, een plat dak, uitgevoerd als rondlopend balkon, een dakopbouw en een vlaggenstok, die is gevat in twee betonnen platen. De risalieten zijn bovenin beëindigd met opvallende hoekvensters in kwartronde vorm. Zij zijn uitgevoerd als glas-in-beton vensters met brede regels en dunne stijlen. 

Deze beeldbepalende watertoren met details in art-deco stijl is architectuur-historisch van belang vanwege zijn vormgeving. Door zijn vorm, ligging en maat is de toren van groot stedebouwkundig belang voor Kuinre. 

Daar kan ik me wel in vinden, het is een mooie plek.

Tekst uit het monumentenregister.

Bron wikipedia.

 

Watertoren 197 - Olst.

 

Kijk eens, de zon, bomen en struiken volop in het blad, foto's gemaakt op 15 september vorig jaar. Het werd dus wel tijd om er wat over te publiceren.  Bloggen staat op dit moment op een laag pitje, maar ik heb nu het gevoel dat ik uit mijn winterslaap ontwaak. Het was toen  onze laatste dag vol met watertorens, te beginnen in Olst. 

Deze watertoren is ontworpen door architecten P.J. de Gruyter en C. Poederoyen en is gebouwd in 1962, heeft een hoogte van 41,55 meter en had een waterreservoir met een inhoud van 900 m³. Het gebouw diende als klokkentoren van de dichtbijgelegen rooms-katholieke kerk.

In 2004 heeft watermaatschappij Vitens uit Zwolle de watertoren verkocht voor 32 duizend euro. In de zomer van 2006 is men een verbouwing gestart in de toren. Er zijn vijf appartementen gerealiseerd met elk twee woonlagen. De kerkklokken in de toren en het kruis bovenop werden in 2016 verwijderd. Ik mag hopen voor de bewoners dat de klokken niet tot die tijd werden gebruikt.

Op de toren is een reliëf aangebracht met de tekst : WATER ZAL TEVOORSCHYN KOMEN ZODAT HET VOLK KAN DRINKEN, naar Exodus 17:6

Bron Wikipedia.